Cộng đồng người Việt tại Hawaii có đóng góp hết sức quan trọng để tạo nên bộ mặt muôn màu muôn vẻ và sự thịnh vượng ở đây, xứ sở được người Mỹ xem là “Thiên đường hạ giới”. Theo thống kê chính thức của Mỹ, có khoảng 7.000 – 8.000 người Việt đang định cư tại quần đảo Hawaii và đến nay đã tăng lên khoảng 10.000 – 15.000 người.

Hawaii là một quần đảo nằm giữa Thái Bình Dương với diện tích hơn 16.000km vuông và dân số gần 1,5 triệu người. Nơi đây có khí hậu mát mẻ, ánh nắng chan hòa quanh năm và nước biển trong xanh nhờ những rạn san hô dài vô tận bao xung quanh các hòn đảo xinh đẹp của tiểu bang này.

Người Việt tại Hawaii

Đại đa số người Việt tại Hawaii sống rải rác tại thành phố Honolulu thuộc đảo Oahu. Ở những đảo khác của bang Hawaii cũng có người Việt, nhưng không nhiều, khoảng vài trăm hoặc ít hơn. Nhờ vào khí hậu giống vùng nhiệt đới và đất đai màu mỡ, nên người Việt tại những đảo ngoài Oahu thường chọn nghề nông làm kế sinh nhai, một số khác thì mở nhà hàng Việt Nam.

Còn ở đảo Oahu, những người Việt lớn tuổi thường có khuynh hướng mở nhà hàng, làm việc trong nhà hàng, hoặc lái taxi, buôn bán nhỏ, mở tiệm làm móng… Đối với những người sinh trước năm 1975, đặc biệt là nam giới, họ thường chọn nghề lái xe taxi. Đây là nghề không cần phải có trình độ học vấn cao, tiếng Anh biết chút đỉnh nhưng thu nhập cũng không ít. Ngày nào bết bát lắm thì cũng bỏ túi được 100 USD, chủ yếu là nhờ tiền boa. Nếu trừ đi tiền thuê nhà, nhà 2 phòng giá khoảng 1.200 USD/tháng, và tiền sinh hoạt thì cũng còn kha khá.

Phụ nữ thì chọn nghề làm móng. Hầu như toàn bộ các tiệm móng tại Honolulu đều là của người Việt. Cũng không ít người chọn cách mở nhà hàng để làm kế sinh nhai và phần đông họ kinh doanh ở Chinatown – Phố Tàu.

Kunia Loa Ridge Farmland – Vùng đất sơ khai

Ngoài ra, tại đây còn có một khu dân cư được gọi là Kunia Loa Ridge Farmland (KLRF). Nơi đây sẽ khơi dậy tính tò mò của bạn, nơi đã từng bị gọi là “mảnh đất chết” nay đã trở nên xanh tươi, thay thế bằng những vườn cây ăn trái đã đến mùa thu hoạch, những ngôi chùa Phật Giáo mang đậm bản sắc Việt Nam.

Đến Kunia Loa Ridge Farmland là một chuyến đi không dễ tí nào, vì đây là một khu dân cư mới được hình thành và ít người biết đến. Ngay cả những cư dân sống lâu năm ở trên đảo Oahu cũng phải chào thua khi được hỏi đến. Hầu hết đều cảm thấy lạ lẫm vì chưa từng nghe về khu dân cứ mới này lần nào.

Kunia Loa Ridge Farmland nằm ở vùng đồi núi, thỉnh thoảng có những con dốc cheo leo, rộng hơn 850 mẫu và dân cư vẫn còn thưa thớt. Nó cách trung tâm Honolulu khoảng 30 phút lái xe. Buổi trưa khi mặt trời lên cao, bạn sẽ không khỏi ngạc nhiên về không khí nơi đây, gió thổi bay hết những cơn nắng nóng, thậm chí còn đưa về cái mát dịu nhẹ y như khí hậu vùng cao nguyên.

Đến chùa Thanh Nguyên, bạn sẽ thấy trong khuôn viên nhà chùa còn có một “sân khấu mini” để tổ chức những ngày lễ lớn như Phật Đản, Vu Lan, chánh điện của chùa có một tượng Phật lớn nằm ở giữa, mọi thứ trông thật rực rỡ nhưng cũng không kém phần trang nghiêm. Dù chùa nằm ở nơi hẻo lánh, nhưng trong suốt gần hai năm dịch bệnh, các Phật tử vẫn thường xuyên đến đây lễ Phật.

Những người khai hoang

Nhiều năm về trước, nơi đây là vùng đất chết, chỉ có cát và đất, nắng và gió, cây khô và cỏ dại, là nơi đặt kho hàng và bãi đậu xe, nên rất ít người qua lại. Honolulu là thành phố du lịch, đất hẹp người đông, kiếm chỗ thuê làm kho hàng cũng khó, nên các doanh nghiệp “chịu khó” đi xa một chút đến khu đất này. Nhiều người Việt cũng bắt đầu mua đất tại đây vì chi phí thuê chỗ đễ xe, hoặc thuê kho hàng rất tốn kém, mất cả ngàn đô mỗi tháng.

“Tính mà xem, nếu thuê thì mỗi năm tốn hơn chục ngàn, trong khi giá đất khi đó có $40.000/mẫu rộng thênh thang. Tội gì mà không mua cơ chứ! Vừa có chỗ làm kho, đậu xe không tốn tiền, mà đất lại là của mình, chính phủ cho thuê tới 99 năm lận mà,” – một cư dân tại đây – cô Betty Nguyễn nói.

Nhờ vào khí hậu giống vùng nhiệt đới và đất đai màu mỡ, nhiều người cũng bắt đầu dùng đất để trồng cây. Trái cây ở đây được chăm bón rất tốt nên ngon ngọt không kém đặc sản ở các vựa trái cây miền tây Việt Nam. Nếu ai đã từng ghé vườn trái cây Lái Thiêu, hay các vựa trái cây ở Tiền Giang, Vĩnh Long,… thì hình ảnh của những ngôi nhà có chủ nhân là người Việt ở đây cũng hao hao như thế.

Một hình ảnh Việt Nam thu nhỏ đang hiện diện tại Kunia Loa Ridge Farmland. Nhà nào cũng trồng vải, mít, xoài, ổi, đu đủ, sapoche, cam, quýt, cóc….

Cô Hương Kaufmann – một cư dân tại Kunia Loa Ridge Farmland cho biết, trồng cây để bạn bè có lên chơi thì mọi người có trái mà hái. Một mẫu đất hơn 4,000 m2. Thênh thang là thế, nên cô Hương chia lại một nửa cho người bạn. Nhưng đất đai vẫn còn dư dả, cô đang cho cất một căn nhà, để bạn bè đến chơi có chỗ nghỉ ngơi. Cô Hương có cả chục người bạn thân, toàn 70 tuổi trở lên. Ở tuổi này mà còn sống khỏe thì nhu cầu gặp gỡ bạn bè càng nhiều.

Ai mua đất ở đây cũng cất một cái nhà và trồng nhiều cây ăn trái như nhà cô Hương, nên dần dà một cộng đồng người Việt hình thành. Có thể nói, người Việt “chiếm lĩnh” khu dân cư này, khi 30% trong tổng số 400 nóc gia đã hình thành ở Kunia Loa Ridge Farmland có chủ nhân là người Việt. Số còn lại là dân bản địa người Hawaii, Philippines, Nhật, Hàn,… Chẳng biết nhau, nhưng cứ người Việt gặp nhau, là vui như Tết.

Tương lai hứa hẹn

Kunia Loa Ridge Farmland là nơi có những người nông dân chăm chỉ và đa dạng từ các nền văn hóa, dân tộc khác nhau do một tổ chức phi lợi nhuận quản lý. Họ gọi đây là một “gia đình” cùng nhau làm việc để “vượt qua những thách thức liên quan đến hoạt động nông nghiệp” trên đảo O’ahu.

Những cư dân sinh sống tại đây đã góp phần rất lớn giúp đất đai trở nên màu mỡ hơn, cải thiện sức khỏe, kinh tế, môi trường và an ninh lương thực thông qua việc cung cấp thực phẩm tươi sống tại địa phương, các cơ hội kinh doanh, cũng như sinh hoạt cá nhân. Kunia Loa Ridge Farmland cam kết đáp ứng nhu cầu của các gia đình chọn sinh sống tại đây, và thực hiện các hoạt động có lợi cho cộng đồng.

Những gia đình Việt đã góp tay làm “thay màu” mảnh đất này chỉ trong vài năm trở lại đây. Họ cũng là những người chứng kiến giá trị đất tăng rất nhanh. Cộng đồng người Việt ở khu dân cư mới này dù chỉ vài trăm người cũng đã làm nên điều kỳ diệu, là góp công, góp của vào quá trình khai hoang một vùng đất chết có “sinh khí” hơn, đẹp đẽ hơn.